حلّ پارادوکس علم به جوهر در کتاب تعلیقات ابنسینا
Authors
Abstract:
در کتاب تعلیقات ـ که به احتمال زیاد حاصل درسنوشتههای شاگردان شیخالرئیس است ـ تلاش میشود تا به پارادوکسی در خصوص علم به جوهر پاسخ داده شود. این پارادوکس را میتوان بدین صورت بازسازی کرد که اگر با علم به شیء، عین ماهیّت آن به ذهن میآید، آنگاه وقتی به جوهری علم پیدا میکنیم باید عین ماهیّت آن، که جوهر است، به ذهن بیاید. از طرف دیگر، در فلسفه مشّاء، علم از کیفیّات نفسانی و از اعراض است. بدین ترتیب، با تناقضی مواجه میشویم که علم ما به جوهر هم باید جوهر باشد و هم باید عرض باشد و جوهر نباشد. پاسخ تعلیقات به این پارادوکس آن است که آنچه جوهر است، مفهوم جوهر است که همان «در موضوع نبودن» است و آنچه عرض است، علم ما به جوهر است که از کیفیّات نفسانی است. بنابراین موضوع در دوگزاره بهظاهر متناقض عیناً یکی نیست، بلکه در یکی مفهوم جوهر است و در دیگری مصداق ذهنی جوهر. از اینجا معلوم میشود که پاسخی که صدرالمتألهین با بهکارگیری مفاهیم حمل اوّلی ذاتی و حمل شایع صناعی به این پارادوکس (و پارادوکسهای مشابه، مانند پارادوکس معدوم مطلق و یا کلّی و جزئی) مطرح میکند، در آثار شیخالرئیس سابقه دارد.
similar resources
حلّ پارادوکس علم به جوهر در کتاب تعلیقات ابن سینا
در کتاب تعلیقات ـ که به احتمال زیاد حاصل درس نوشته های شاگردان شیخ الرئیس است ـ تلاش می شود تا به پارادوکسی در خصوص علم به جوهر پاسخ داده شود. این پارادوکس را می توان بدین صورت بازسازی کرد که اگر با علم به شیء، عین ماهیّت آن به ذهن می آید، آن گاه وقتی به جوهری علم پیدا می کنیم باید عین ماهیّت آن، که جوهر است، به ذهن بیاید. از طرف دیگر، در فلسفه مشّاء، علم از کیفیّات نفسانی و از اعراض است. بدین ترتی...
full textکتاب پارادوکس + برنامهزمانی = درمان
Paradox + Timetable = Cure (PTC)Paradox + Timetable = Cure (PTC)
full textحامل صدقبودن گزاره و استحالۀ اشاره به معدوم؛ راه حل پارادوکس دروغگو
دو رویکرد عمده در حل یک دسته از تقریرهای پارادوکس دروغگو، یعنی دستهای که در آن از اسم اشاره استفاده میشود، عبارتاند از: انکار جملات خودارجاع و انکار قضیهبودن جملۀ دروغگو که حامل اولیه و حقیقی صدق است. اشکال عمدۀ رویکرد اول این است که توضیحی داده نشده است که چرا جملات خودارجاعی نداریم و معمولاً سعی دارند با وضع قراردادهایی جملات خودارجاع را خارج کنند. رویکرد دوم نیز با این اشکال اساسی مواجه ا...
full textMy Resources
Journal title
volume 43 issue 2
pages 25- 38
publication date 2010-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023